Heb je een kat dan is de kans groot  dat je wel eens een haarbal op je vloer hebt gevonden. Af en toe een haarbal is normaal, maar als je kat regelmatig haarballen uitbraakt of als een haarbal vast komt te zitten, dan wordt het een probleem.

Gister was het bij mij weer eens zover. Ik loopt ’s ochtends op mijn sokken naar beneden en dan ineens “splirt”…een vies gevoel onder mijn voet en een natte sok. Hè gatver, een haarbal! Is het Murphy’s Law dat ik er altijd in stap? Of gewoon omdat ik 5 katten heb?

Hoe ziet een haarbal eruit?

Ondanks de naam, ziet een haarbal er vaak niet uit als een bal. Het lijkt eerder op een worst of een sigaar van zo’n 5 tot 10 centimeter. In de maag is het wel degelijk een bal, maar zodra het door de slokdarm of darmen wordt geperst, krijgt het die langwerpige vorm. Zo’n haarbal heeft de kleur van de vacht. In mijn geval, met vijf katten, helpt dat tenminste een beetje met de “dader-identificatie”.

Hoe ontstaat een haarbal?

Dit zal je vast niet verbazen: haarballen ontstaan doordat katten tijdens het wassen haren inslikken. Gelukkig worden de meeste haren gewoon uitgepoept. Pas als er te veel haar wordt ingeslikt of er is een probleem in de beweging (peristaltiek) van het maagdarmkanaal, dan kunnen die haren zich ophopen tot een haarbal.

Die haarbal geeft irritatie van de maagwand wat voor braakklachten zorgt. Soms proberen katten het braken op te wekken door gras te eten, om zo de haarbal kwijt te raken.

Vooral tijdens de rui is de kans op haarballen groter: dan verliest je kat veel meer haren en dus slikt hij er automatisch meer in bij het wassen. Er zijn ook andere redenen waardoor een kat zich meer likt en meer haar binnen krijgt. Zo kunnen stress, verveling, pijn of jeuk ook meespelen.

Hoe vaak mag een kat een haarbal hebben?

Even kort door de bocht is dat één keer per maand. Tijdens de rui kan dit iets vaker zijn. Er zijn ook katten die nooit een haarbal opbraken. Let er vooral op wat afwijkend is voor jouw kat. Zodra je merkt dat je kat ineens vaker haarballen produceert, is het goed om even extra alert te zijn of niet één van de andere redenen (stress, verveling, pijn, jeuk) een rol spelen.

Een duidelijk voorbeeld hiervan is mijn Noorse Boskat Juul. Een prachtige Black Silver tabby (in de volksmond grijs) met een weelderige vacht. Af en toe geeft zij een haarbal op. Aan de kleur (lichtgrijs) en de plek, wist ik dat die van haar waren. Er ging en alarmbelletje bij mij af toen ik 2 x per week een haarbal van haar vond. Ik ben haar wat beter in de gaan observeren, en zag dat zij veel vaker haar onderbuik en achterkant aan het wassen was. Vooral als ze net naar de kattenbak was geweest. Voor de zekerheid heb ik haar urine laten controleren en wat bleek? Blaasgruis. Juul ging niet vaker naar de bak en had ook geen kleinere plasjes. Bij blaasgruis zie je dat ze vaak kleine beetjes plassen. Maar ze had dus duidelijk pijn bij het plassen wat zich bij haar uitte in meer wel wassen van die achterkant.

Dus: haarballen kunnen een signaal zijn. Als het patroon verandert, loont het altijd om even beter te kijken wat er aan de hand kan zijn.

Het gevaar van haarballen

In de meeste gevallen worden haarballen gewoon uitgebraakt of uitgepoept, maar soms blijft een haarbal vastzitten. Als dat gebeurt, kan de haarbal de maaguitgang blokkeren of vastlopen in de darmen, met een verstopping als gevolg.

Let op de volgende symptomen van een mogelijke verstopping:

• Misselijkheid
• (Loos) braken
• Slecht of niet willen eten
• Geen ontlasting meer
• Pijn aan de buik
• Opgezette buik

Zie je één of meer van deze signalen? Maak dan gelijk een afspraak bij je dierenarts. De dierenarts zal onderzoeken of er inderdaad een haarbal vastzit en kan dan starten met een behandeling. In sommige gevallen is het operatief verwijderen van de haarbal de enige oplossing. Dat is ingrijpend en brengt risico’s met zich mee, zeker bij een verzwakte kat. Daarom is voorkomen beter dan genezen.

4 tips om haarballen bij je kat te voorkomen

Een haarbal af en toe is normaal, maar je kunt veel doen om te voorkomen dat dit een terugkerend of gevaarlijk probleem wordt. Hieronder enkele effectieve tips:

1. Kam en borstel regelmatig
   
   Door je kat regelmatig te kammen en borstelen, help je hem door de losse haren te verwijderen vóórdat hij ze inslikt tijdens het wassen. Zeker tijdens de rui helpt dit je kat enorm. Normaal volstaat 1  x per week, want te vaak kammen en borstelen kan uiteindelijk ook zorgen voor een continue rui. Maar tijdens de rui kan het nodig zijn dit 2 of 3 x per week te doen. Kam en borstel met beleid; trek geen vacht eruit en stop als er weinig haar meer uitkomt.
   
   Gebruik een combikam en slickerborstel, meer heb je niet nodig. Vermijd andere borstels die de vacht kunnen beschadigen.
   
   Heb je een kat die het kammen en borstelen niet makkelijk toe laat, maak dan een afspraak in de trimsalon zodat ik je kat van overtollig oud haar kan verlossen.
   
   Er wordt nog wel eens gezegd, scheer de kat dan kaal, dan ben je ook van het probleem verlost. Het klopt inderdaad dat je het probleem van haarballen niet meer hebt, maar de vacht heeft ook veel belangrijke functies. Daarom scheer ik een kat alleen op medische indicatie volledig kaal.
   
   
2. Dieetvoeding
   
   Deze voeding bevat veel vezels waardoor de maaglediging en de darmbeweging (peristaltiek) worden gestimuleerd. Hierdoor worden de haren makkelijker uitgepoept. Daarnaast bevatten ze ook extra vitamines en mineralen om de vacht in goede conditie te houden.
   
   Geef meerdere keren per dag kleine maaltijden, hierdoor blijft het maag-darmkanaal in beweging.
   
   
3. Anti haarbal pasta
   
   Deze pasta werkt licht laxerend en maken de haarbal zachter, waardoor deze makkelijker kunnen passeren. Let op de juiste dosering en geef dit af en toe als ondersteuning.
   
   
4. Kattengras
   
   Haal speciaal kattengras in huis. Dit is veilig voor katten en voorkomt dat ze aan de kamerplanten gaan knabbelen. De sprietjes wikkelen zich om de haarbal en zorgen op die manier dat de haarbal makkelijker af te voeren is. Daarnaast vinden ze het vaak ook lekker!

Conclusie

Een goede vachtverzorging is niet alleen belangrijk om je kat klitvrij te houden, maar draagt ook bij aan zijn gezondheid en welzijn. Door haarballen actief te voorkomen, bespaar je je kat veel ongemak én jezelf onaangename verrassingen. Merkt je dat je kat regelmatig haarballen heeft, moeite heeft met borstelen of wil je gewoon het beste voor zijn vacht? Wacht dan niet langer en plan een bezoek aan de trimsalon.